Galeria sztuki

Galeria Sztuki Ludowej im. św. Brata Alberta przy lubaczowskim Rynku została utworzona przez Powiatowe Centrum Kultury i Sportu w Lubaczowie 15 czerwca 2004 r. Jej powstanie wynikało z potrzeby stworzenia miejsca, w którym można byłoby propagować sięgające odległej przeszłości tradycje sztuki ludowej Lubaczowa i okolic.

Tak o galerii mówił nieżyjący już rzeźbiarz Henryk Janczura, autor kamiennego popiersia jej patrona, które można podziwiać przy wejściu do galerii:

To zalążek czegoś nowego, powstałego z potrzeby serca. Młodzi artyści błąkali się po różnych kątach naszej rzeczywistości, niekiedy po macoszemu odtrącani, czego i sam doświadczyłem. Otrzymali miejsce, w którym mogą się spotykać, podyskutować, pokazać piękno i bogactwo naszego regionu. Pokazać też bogactwo swoich serc, bo co w sercu, to i na palecie, płótnie, desce, w kamieniu, na materiale, w którym tworzą. Niech ta Galeria będzie chlubą naszego miasta. Wykułem w kamieniu jej patrona św. Brata Alberta, który na naszej ziemi miał pustelnię, być może i tu tworzył swe dzieła malarskie.

W kanony sztuki ludowej w naszym regionie wpisywali się i wpisują się nadal nie tylko profesjonaliści, ale także amatorzy poszukujący własnej drogi m.in. na wystawach indywidualnych i zespołowych, kiermaszach i jarmarkach, a także różnego rodzaju wydarzeniach kulturalnych. Ich praca nad doskonaleniem swojej twórczości jest jednocześnie doskonałą promocją Ziemi Lubaczowskiej.

Dzieła o charakterze ludowym wciąż przykuwają uwagę i cieszą się dużym zainteresowaniem. Wiele z nich jest świadectwem pogranicza etnicznego, na którym niegdyś znajdował się powiat lubaczowski, a także mieszania się wpływów kulturowych, a co za tym idzie wytworzenia odrębnych form sztuki i rękodzieła. Inspiracją twórców ludowych i rękodzielników był dawniej i jest obecnie cykl świąt dorocznych, związanych z życiem na wsi, a także kalendarzem liturgicznym Kościoła rzymsko- i greckokatolickiego. Wielu z artystów swoją inspirację czerpie też z bogactwa przyrodniczego Roztocza Wschodniego i Puszczy Solskiej.

W galerii można zobaczyć malarstwo na płótnie, płycie i drewnie – olejne, akrylowe, tempery, akwarele, rysunek i grafikę, ikony, płaskorzeźby i rzeźby z drewna i kamienia, serwety robione na drutach i szydełku, wikliniarstwo, haft krzyżykowy i haft richelieu, rysunek, grafikę, korzenioplastykę i makarmę. Od kilku lat galeria, wraz ze zmianą nazwy na Galeria Sztuki, otwarta jest także na współczesne formy sztuki i rękodzieła: bibułkarstwo, kompozycje kwiatowe, malowane szkło, wyroby z wosku, masy solnej, scrapbooking, kubki pamiątkowe i magnesy. Przy okazji Świąt Wielkanocnych i Bożego Narodzenia można podziwiać w niej także stroiki, palmy wielkanocne, malowane i drapane pisanki czy malowane, szklane bombki.

Od początku funkcjonowania, galeria prowadzona jest przez członków, założonego 10 września 2003 r., Stowarzyszenia Twórców Ludowych Ziemi Lubaczowskiej (obecnie jako Stowarzyszenie Twórców Sztuki Ziemi Lubaczowskiej). Pierwszym prezesem był malarz Jerzy Plucha (2003–2005), następnie Teresa Strut (2005–2014), a od 2014 r., stowarzyszeniem kieruje Monika Szwed.

Działalność stowarzyszenia opiera się na przede wszystkim na pracy społecznej członków, których obecnie jest 40, oraz wolontariuszy. Członkowie przygotowują wystawy tematyczne oraz biorą udział w kiermaszach, jarmarkach, festiwalach, majówkach i różnego rodzaju konkursach na terenie całego Podkarpacia. Do organizacji kiermaszy świątecznych, nieprzerwanie od wielu lat, zaangażowane są dzieci i młodzież ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego i Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Lubaczowie.

Sylwetki wielu członków stowarzyszenia, a jednocześnie współtwórców lubaczowskiej galerii sztuki można zobaczyć w stworzonej przez Annę Serkis ze Stowarzyszenia Tegit et protegit Kronice pogranicza.

W internecie dostępnych jest też dziesięć wywiadów z twórcami, zrealizowanych w latach 2014–2015 przez Telewizję Lubaczów, jako cykl „Lubaczowskie zaprasza. Spotkania z kulturą i twórcami ludowymi ziemi lubaczowskiej”:

Monika Szwed

Teresa Strut

Helena Baran

Józefa Kornaga

Józefa Lewkowicz, Franciszek Szynal, Jerzy Pałczyński i Marcin Niedzielski

Janina Szynal

Henryka Krzych

Władysława Osiewicz-Ryba

Franciszek Szynal

Anna Kornaga-Hul i Aleksandra Hul

Zachęcamy wszystkich, którzy byliby zainteresowani zaprezentowaniem i opowiedzeniem o swojej twórczości, być może jeszcze nieznanej szerszemu gronu odbiorców, lub zorganizowaniem warsztatów z rękodzieła, do współpracy z Powiatowym Centrum Kultury w Lubaczowie i Stowarzyszeniem Twórców Sztuki Ziemi Lubaczowskiej!